Κυριακή 14 Μαΐου 2017

Once We Were Kings #9 - Amiga 2000 (5x)

Πλησιάζοντας προς το τέλος αυτής της σειράς αναρτήσεων (θα ολοκληρωθούν με το 10ο μέρος) θα ασχοληθούμε με την "Μεγάλη Κυρία" μεταφορικά και κυριολεκτικά, την Amiga 2000 η οποία, όπως κι αν το δει κανείς, είναι πραγματικά ευμεγέθης. Γιατί; Γιατί έχουμε να κάνουμε με την Amiga με την πλέον ανοιχτή αρχιτεκτονική όλων (δεν υπολογίζω στη συγκεκριμένη δήλωση τις Α3000Τ και Α4000Τ που ήταν εντελώς σπάνιες και αποτελούσαν επί της ουσίας Amigas σε PC server cases).


Κάποιοι χαρακτηρίζουν την Amiga 2000 ως μία "Amiga 500 με θύρες επέκτασης". Αυτό δεν είναι απολύτως ακριβές - νομίζω ότι θα ταίριαζε περισσότερο το "μια Amiga 500 Plus με θύρες επέκτασης" καθώς, στην πλειοψηφία τους, οι 2000αρες διέθεταν Enhanced Chipset και 1MB μνήμης Chip RAM. Όπως και να 'χει πάντως, αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι η ύπαρξη των (πολλών) εσωτερικών expansion slots που δίνουν τη δυνατότητα στον χρήστη να αναβαθμίσει το μηχάνημά του με κάθε δυνατό - αναμενόμενο και μη - τρόπο. Αν φέρουμε στο μυαλό μας 2 άλλα μηχανήματα του παρελθόντος που βάσισαν μέρος της επιτυχίας τους στην ανοικτή αρχιτεκτονική (Apple II, IBM PC) κατανοούμε πόσο σημαντική είναι η επιλογή μιας τέτοιας σχεδιαστικής κατεύθυνσης...


Αν θυμάμαι καλά, είχα 5 Amigas 2000 τότε, "τα καλά τα χρόνια". Η μία ήταν ένα μέσα σε ένα custom tower case από PC η οποία, μέχρι να φτάσει στα χέρια μου, είχε κάνει κυριολεκτικά τον γύρο του κόσμου (Καναδάς και Γερμανία βρίσκονται ανάμεσα στις προηγούμενες τοποθεσίες που στεγάστηκε το εν λόγω μηχάνημα). Οι άλλες τρεις είναι αυτές που βλέπετε στις φωτογραφίες, οι οποίες, όπως γίνεται φανερό από τις φωτογραφίες των πίσω όψεων τους, είχαν κάθε άλλο παρά λίγες κάρτες επέκτασης στα εσωτερικά τους.


Με την 5η και τελευταία Amiga 2000 θα ασχοληθούμε ενδελεχώς στο επόμενο, 10ο και τελευταίο μέρος αυτής της σειράς των αναρτήσεων, καθώς ήταν αυτή στην οποία αφιέρωσα τον περισσότερο χρόνο για να φτιάξω κάτι που (θεωρώ ότι) ήταν πραγματικά ξεχωριστό - μην πω και μοναδικό ίσως παγκοσμίως. Αυτά όμως στο επόμενο μέρος...

Η Amiga 2000 μπορεί να φιλοξενήσει μέσα της έναν scandoubler (στο video slot, το μοναδικό που βρίσκεται στην γωνία, απομονωμένο από όλα τα υπόλοιπα), έναν accelerator (στο CPU slot), 5 κάρτες Zorro II και 4 κάρτες για PC στα 2 x 8bit και στα 2 x 16bit ISA slots (κοινά με τα 2 τελευταία Zorro II slots). "Κάρτες για PC;", θα ρωτήσει κάποιος. "Τι να τις κάνει;".


Η αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο ατού της Amiga 2000 τον καιρό που αυτή κυκλοφόρησε (1987) ήταν ότι είχε τη δυνατότητα, μέσω συγκεκριμένων καρτών επέκτασης (των επονομαζόμενων bridgeboards) να φιλοξενεί στο εσωτερικό της ένα ολόκληρο PC συμβατό μηχάνημα. Κι αν νομίζετε ότι αυτό μπορεί να ήταν χρήσιμο κάποτε αλλά παντελώς άχρηστο στις μέρες μας, θα σας πω ότι κάνετε μεγάλο λάθος - θα καταλάβετε στο επόμενο μέρος!

Να σημειώσω εδώ ότι τα ISA slots στο motherboard της Amiga 2000 ενεργοποιούνταν μόνο εφόσον υπήρχε εγκατεστημένο bridgeboard - λογικό αν το σκεφτεί κανείς: τι να κάνεις τα ISA slots αν δεν έχεις PC, έτσι δεν είναι;


Τις δικές μου Amigas 2000 τις είχα εφοδιάσει με CD/DVD drives (το φατνίο για το 5 1/4" floppy disk drive του PC κάθεται "κουτί"), κάρτες γραφικών, scandoublers, κάρτες δικτύου, controllers (σε αντίθεση με τις Α3000 και Α4000 η 2000αρη δεν διαθέτει hard disk controller on board) και, φυσικά, accelerators!


Αν θυμάμαι καλά, η κορυφαία (Amiga-wise, έχει σημασία αυτό) μου 2000αρη διέθετε Blizzard 2060 με 128ΜΒ μνήμης RAM, SCSI σκληρό δίσκο και DVD-ROM της Pioneer, scandoubler A2320 της Commodore, κάρτα δικτύου και μία Piccolo κάρτα γραφικών. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι, με αυτό το configuration το μηχάνημα απλά "φυσούσε" αφήνοντας κατά πολύ πίσω stock αλλά και expanded Amigas 3000 και 4000...

"Ωραία όλα αυτά αλλά, αν θέλω μια επεκτάσιμη Amiga γιατί να μην ξεκινήσω από μία Α3000 ή Α4000 που έχουν και καλύτερα hardware χαρακτηριστικά;", μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί κάποιος. Η απάντηση, για μένα, είναι ότι στην Α2000 το χαίρεσαι περισσότερο καθώς ξεκινάς από έναν ταπεινό 68000 με 1ΜΒ μνήμης και φτάνεις... όπου αντέχει η τσέπη σου! Σιγά-σιγά, βήμα-βήμα μπορεί κανείς να επεκτείνει την Α2000 ξεκινώντας από ένα floppy based μηχάνημα μέχρι να δημιουργήσει ένα πραγματικό τέρας. Ας μη λησμονούμε και τις μεγάλες δυνατότητες επέκτασης στο PC κομμάτι καθώς, ακόμα και αν γεμίσουμε όλα τα ISA slots μας μένουν ελεύθερα 3 Zorro II slots και τα CPU και video slots: για δοκιμάστε να κάνετε κάτι αντίστοιχο με τις Α3000 και Α4000!


8 σχόλια:

  1. "Κάποιοι χαρακτηρίζουν την Amiga 2000 ως μία "Amiga 500 με θύρες επέκτασης". Αυτό δεν είναι απολύτως ακριβές - νομίζω ότι θα ταίριαζε περισσότερο το "μια Amiga 500 Plus με θύρες επέκτασης" καθώς, στην πλειοψηφία τους, οι 2000αρες διέθεταν Enhanced Chipset και 1MB μνήμης Chip RAM.

    Η Α500+ είχε ECS με 2MB Αgnus, αντιθέτως καμιά Amiga 2000 δεν κυκλοφόρησε με εργοστασιακή δυνατότητα επέκτασης στα 2 MB chip RAM. Αναλυτικότερα:


    Η 1η Amiga 2000 (A2000 , 1986 / rev4 / designed in Germany) ήταν μια Α1000 με θύρες επέκτασης, ένα integration της (PAL) μητρικής της Amiga 1000 με το Zorro II backplate που είχε παρουσιαστεί ως concept design για την Amiga 1000 για να παράσχει την επεκτασιμότητα που ονειρεύονταν στο design team αλλά αρνήθηκε το management της Commodore επειδή τα expansion slots "added 20c to the design".
    Αυτή η Amiga κυκλοφόρησε σε περίπου 60000 κομμάτια.

    H 2η Amiga 2000 (cost-reduced B2000 , 1987 / rev 4.x /designed by Dave Haynie in USA) ήταν μια A500 με expansion slots και ουσιαστικά αντιπροσώπευε
    1) τη χρήση/διατήρηση του form factor της γερμανικης Α2000 (κουτί και γενική γεωμετρία μητρικής)
    2) τη χρήση του chipset της A500 (8370-1 "Fat" Agnus, Gary, 512 KB chip + 512 KB ranger RAM)
    3) το πέρασμα σε 2-layer μητρική έναντι 4-layer της γερμανικής
    4) το πέρασμα του ελέγχου του Zorro bus σε custom ASIC (Buster), βασισμένο όμως στο πρωτόκολο που χρησιμοποιήθηκε στην A2000
    5) μικρές αλλά ουσιαστικές βελτιώσεις στο video slot και στο CPU slot

    Αυτή η εκδοχή είναι και η Amiga 2000 "αναφοράς".

    Η 3η εκδοχή έχει ανεπίσημο όνομα C2000, 1988, rev 6.x και είναι επανασχεδίαση της B2000 με
    1) πέρασμα σε DRAMs των 256Κx4 από 256Κx1
    2) πέρασμα στον 1ΜΒ 8372Α Agnus (μεταγενέστερα σε 1MB εκδόσεις του 8375)
    3) factory δυνατότητα είτε για 512ΚΒ+512ΚΒ chip/ranger είτε για 1ΜΒ chip.
    4) Στα τελευταία μοντέλα, 2.04 ROM και ECS Denise

    Αυτή είναι ίσως η συνηθέστερη στην Ευρώπη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ για την αναλυτική παρουσίαση των μοντέλων της Α2000, Νίκο. Εγώ είχα μία από τις "δεύτερες", με motherboard rev. 4.5 και όλες οι υπόλοιπες ήταν rev. 6.x με ROM 2.04.

      Αυτό που έγραψα για "Amiga 500 Plus με θύρες επέκτασης" το γνωρίζω ότι δεν είναι 100% ακριβές, αλλά θέλησα να τονίσω την ομοιότητα κυρίως των τελευταίων Α2000 με την Α500 Plus (ουσιαστικά η μόνη διαφορά ήταν ο 1ΜΒ Agnus με τον 2ΜΒ Agnus). Που, φυσικά, ήταν μεγάλη βλακεία, καθώς, αν αρχίσεις να επεκτείνεις την Α2000 η chip RAM αρχίζει να καταναλώνεται σε... χρόνους dt! Η μόνη λύση είναι η εγκατάσταση μιας κάρτας γραφικών, έτσι ώστε να χρησιμοποιείται κυρίως η fast RAM. Εννοείται ότι φυσικά θα πρέπει να έχεις ήδη προσθέσει fast RAM ή, ακόμα καλύτερα, κάποιον accelerator με fast RAM...

      Διαγραφή
    2. Το εκπληκτικό είναι ότι στο τελευταίο redesign των A500/A2000 του 1988 (rev6A/7 για Α500, rev6.x για A2000) έδωσαν εργοστασιακά τη δυνατότητα στην A500 να δεχτεί τον 8372B Agnus και 2 ΜΒ chip RAM, αλλά δεν την έδωσαν στην A2000 (στην A500 1. αλλάζεις τον 8372A με τον 8372B 2. αφαιρείς τις 4 256Kx1 DRAMs από τις θέσεις τους και κολλάς στις ΑΛΛΕΣ 4 θέσεις 1Mx4 DRAMs 3. αλλάζεις θέση σε κάτι jumpers που ΗΔΗ υπάρχουν στη μητρική και έχεις 2 ΜΒ chip, στην Α2000 λείπουν τα jumpers και θέλει επέμβαση στη μητρική).

      Σχετικά με τη Fast RAM η χρήση της φυσικά είναι μονόδρομος.
      Να πω εδώ ότι η σωστότερη έκφραση είναι ίσως "local RAM". Για να δώσω ένα παράδειγμα - η RAM στα 4 SIMM slots της μητρικής μιας A4000 με A3630 κάρτα είναι local RAM στον 030 αλλά δεν είναι local RAM με π.χ. Α3640 ή άλλον 040/060 accelerator, γιατί εκεί γίνεται "μετάφραση" του bus των 040/060.
      Οπότε μπορείς να την πεις μεν Fast RAM αν έχεις Α3630 αλλά είναι πιο slow κι απ' την καθυστέρηση σε σύγκριση με την (local) RAM ενός π.χ. CyberStorm 060.

      Το ίδιο γινόταν βέβαια ήδη από την εποχή των A500, π.χ. τα 2 MB Fast στον Α590 είναι "local" στον 68000 της A500 και άρα πραγματική "Fast", αλλά αν κοτσάρεις έναν π.χ. Mtec με τον 68020, τα ίδια 2 MB για τον 020 είναι μάλλον "distant" και η πρόσβαση σε αυτά συνεχίζει να γίνεται με ρυθμούς 68000, οπότε καλό είναι να έχεις και όση local RAM επιτρέπει ο Mtec, αλλιώς άνθρακες ο θησαυρός σε μεγάλο βαθμό.

      Οπότε με το συνήθη τρόπο που γίνονται οι επεκτάσεις στην Amiga, συνήθως έχουμε όχι chip/Fast αλλά chip/Fast/SuperFast :-)

      (κάπου εκεί αρχίζουν και οι διαφωνίες για το που τελειώνει ο accelerator και αρχίζει ένα καινούριο σύστημα - π.χ. η DKB WildFire για A2000 με 060, local RAM, local SCSI και local Ethernet, μισό κλικ απέχει από το να είναι πλήρης υπολογιστής, ομοίως και ο CS MKIII στην Α4000 με local RAM, local SCSI και local PCI bus/κάρτα γραφικών - ειδικά στον τελευταίο αν κοτσάρεις και Grex η A4000 μένει να σερβίρει απλώς keyboard/mouse/floppy !!!)

      Διαγραφή
    3. Πολύ μου άρεσε η κατηγοριοποίηση της RAM σε "local" και "distant". Που, όσο και αν ακούγεται αστείο, θα είχε όντως πολύ περισσότερο νόημα από το "chip" και "fast"...

      Για το αν η DKB Wildlife είναι ή όχι πλήρες σύστημα δεν νομίζω ότι αξίζει να προβληματίζεσαι καθώς είχαν κατασκευαστεί και πουληθεί τόσο λίγες που έχουν χαθεί κάπου στη σφαίρα της φαντασίας! Πάντως η φάση ήταν κάπως στο στυλ της A500 ή της Α600 με την Vampire: keyboard, mouse & floppy η Amiga (όπως πολύ σωστά έγραψες) και όλα τα υπόλοιπα ο accelerator...

      Διαγραφή
  2. Ωραίο άρθρο, έμαθα πράγματα που δεν ήξερα για τις Α2000.

    Γυρνώντας το στην πλακίτσα τώρα ... είχες cluster και με 2000άρες; Έλεος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλε, οι Α2000 κάνουν παπάδες (σαν τον MasterGR ένα πράγμα). Όταν θα ανεβάσω το τελευταίο μέρος, θα καταλάβεις...

      Για το cluster ναι, φυσικά, 4 clusters είχα: με 500άρες, με CDTVs, με Α2000s και με Α4000s. Συνολική επεξεργαστική ισχύς λίγο πιο κάτω από ένα netbook με Atom! :p

      Διαγραφή

Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί μετά από έλεγχο του διαχειριστή του blog προς αποφυγή spam σχολίων. Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.